عصر کرد - سنندج - محققان مرکز تحقیقات دیم کردستان توانستند برای اولین بار در کشور با دستیابی به فناوری تولید انبوه نشای هیبرید حاصل از تلاقی ارقام توت فرنگی گامی مهم در راستای بومی سازی این محصول بر دارند.

توت فرنگی بدلیل مزیت های نسبی فراوان از مهمترین میوه های دانه ریز در دنیاست که ارزش غذایی فوق العاده ای دارد و به ملکه میوه ها معروف بوده و استان کردستان با بیش از سه هزار هکتار سطح زیر کشت و تولید سالانه 40 هزار تُن، قطب تولید توت فرنگی کشور است.
حفظ این جایگاه علاوه بر توسعه سطح زیرکشت نیازمند افزایش عملکرد در واحد سطح از طریق کاشت ارقام جدید پرمحصول و با کیفیت بوده چرا که در حال حاضر انواع توت فرنگی موجود در کشور از ارقام خارجی و وارداتی هستند البته این ارقام با هدف سازگاری با شرایط اقلیمی کشورهای مبداء که عمدتاً خاک اسیدی دارند، اصلاح شده است.
بیشتر ارقام توت فرنگی موجود به خاک های آهکی کشور و همچنین به بیماری های شایع در منطقه حساس بوده و نمی‌توانند پتانسیل واقعی خود را در این شرایط بروز دهند.
اصلاح ارقام جدید با هدف سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه و مقاوم به بیماری های شایع مزارع توت فرنگی مانند بیماری آنتراکنوز می‌تواند نوید بخش افزایش تولید محصول سالم در آینده باشد.

نشای هیبریدی با 2 سال کار مداوم تحقیقاتی بدست آمده است
مجری پروژه اصلاح توت فرنگی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی کردستان روز یکشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: محققان این مرکز توانستند به فناوری تولید انبوه نشای هیبریدی حاصل از تلاقی ارقام توت فرنگی دست پیدا کنند.
فرهاد کرمی اضافه کرد: محققان این مرکز با توجه به اهمیت به‌نژادی و تولید ارقام جدید در توسعه کمی و کیفی محصول توت فرنگی، پروژه به‌نژادی توت‌فرنگی را از سال 1397 در دستور کار خود قرار دادند.
وی افزود: این مهم با هدف دستیابی به ارقام همیشه بارده، با کیفیت و سازگار به شرایط اقلیمی استان در ایستگاه تحقیقاتی گریزه در حال انجام است و امسال محققان موفق شدند با تلاقی والدین برتر حدود سه هزار بذر هیبریدی را بدست آورند.
مسوول امور پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و مناطبع طبیعی یادآور شد: موفقیت در تولید انبوه نشای هیبرید از چالش های مهم تحقیقات به نژادی توت فرنگی بود که در در این پژوهش تیمارهای مختلفی برای دستیابی به بیشترین درصد جوانه زنی بذور هیبرید انجام شد.
کرمی با بیان اینکه در نهایت نتایج موفقیت آمیزی بدست آمد و پس از مهیا شدن شرایط جوانه زنی، بذور هیبریدی در سینی های نشا در گلخانه با درصد قابل توجهی سبز شدند، تاکید کرد: نشاهای حاصل پس از مقاوم سازی به فضای آزاد منتقل و عملیات ارزیابی نتاج و گزینش نتاج برتر در دست انجام است.
تحقیقات به‌نژادی توت فرنگی سابقه‌ای 200 ساله دارد
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان گفت: بیش از دو قرن از شروع برنامه‌های به نژادی و اصلاح ارقام توت فرنگی در کشورهای مطرح در زمینه تولید توت فرنگی سپری‌ می‌شود.
کرمی اضافه کرد: پروژه‌های به نژادی علاوه بر دانش فنی مورد نیاز در زمینه ژنتیک و اصلاح نباتات مستلزم هزینه های فراوان برای پروسه طولانی مدت دو رگ‌گیری و ایجاد نسل های هیبرید، غربال گری نتاج برتر و انجام آزمایشات سازگاری است.
وی با بیان اینکه در صورت موفقیت در تمام این مراحل بطور معمول بعد از حدود هفت تا 10 سال یک یا چند رقم جدید از یک پروژه اصلاحی معرفی و ثبت می‌شود.
کرمی افزود: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و مناطبع طبیعی کردستان نیز از سال 1385 تلاش های زیادی برای اجرای برنامه به نژادی و دو رگ گیری ارقام توت فرنگی را شروع کرده است.
کرمی یادآور شد: با توجه به فقدان تجارب قبلی در این زمینه و عدم آشنایی با تکنیک های تولید نتاج هیبرید توت فرنگی، موفقیت چندانی در تولید نشاهای هیبرید حاصل نشد.
وی افزود: سرانجام در سال 1397، پروژه به نژادی توت فرنگی با هدف دستیابی به ارقام همیشه بارده و سازگار به شرایط اقلیمی استان آغاز و هم اکنون به این فناوری دست یافته‌ایم.
نخستین واحد و هسته تحقیقاتی در بخش کشاورزی کردستان در سال 1343 با عنوان اداره اصلاح و تهیه نهال و بذر تاسیس شد و این مرکز سال 1394 با عنوان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان کار خود را ادامه داد.
هم اکنون حدود 38 محقق و پژوهشگر در جمع نیروی انسانی این مرکز مشغول فعالیت هستند که 27 تن از آنان عضو هیات علمی هستند.
اجرای بیش از 700 طرح تحقیقاتی از جمله فعالیت های این مرکز در 14 سال گذشته است که در نتیجه این تلاش ها حدود 210 یافته و دستاورد تحقیقاتی کاربردی، بیش از یک هزار مقاله علمی انگلیسی و فارسی ارائه و 13 جلد کتاب نیز منتشر شده است.
در حال حاضر این مرکز با بهره مندی از چهار بخش تحقیقاتی زراعی-باغی، منابع طبیعی، علوم دامی و آبخیزداری، سه واحد تحقیقات اقتصادی - اجتماعی، کنترل و گواهی بذور نهال و اطلاع رانی، سه ایستگاه تحقیقاتیی، 2 پایگاه تحقیقاتی و سه آزمایشگاه تخصصی در امرو تحقیقات و اموزش کشاوری فعالیت می‌کنند.
برچسب‌ها
وزارت جهاد کشاورزی کردستان علمی نهال و بذر