بزرگنمايي:

کرد آنلاین - هفته نامه ده نگی کُردستان در شماره 63 روز شنبه 29 اردیبهشت خود گزارشی به قلم دلینا محمودی با عنوان نگاه‌های سنگینی که روح را آزار می‌دهد به موضوع مشکلات حضور زنان در اماکن عمومی بویژه هنگام استفاده از وسایل نقلیه عمومی پرداخته است.
در این گزارش آمده است: رفت و آمد با اتوبوس‌های بین شهری را به تاکسی ترجیح می ‌دهم چون با مردم بیشتری در ارتباط هستم، همیشه از دل صحبت‌ها و درد و دل‌های آنها بحث‌هایی مطرح می‌ شود که شاید کمتر مورد توجه قرار گیرد اما این بار صدای بلند دختری که فریاد می زد به چه زل زده‌ای! توجهم را جلب کرد.
از نگاه پسری که از قسمت مردانه و پشت نرده‌های تفکیک بر او سایه انداخته بود به تنگ آمده و کاری کرد که راننده اتوبوس پسر مزاحم را پیاده کند.
نگاه کردن و متلک انداختن از سوی پسران چیزی نیست که تازگی داشته باشد اما واکنش آن دختر، تحسین و در مقابل سرزنش اطرافیان را به همراه داشت که چرا جلب توجه کرده است.
متلک‌های خیابانی، لمس بدنی، توهین به رانندگان زن و همچنین اذیت و آزار زنان در وسایل حمل و نقل عمومی ‌از جمله مشکلاتی است که بیشتر زنان حداقل یک بار آن را تجربه کرده اند.
هر کدام از این مشکلات هم به نوعی آزار دهنده، واکنش‌ها و نگرش‌های متفاوتی را به همراه دارد اما اذیت و آزارهای ناشی از نشستن در وسایل حمل و نقل عمومی ‌بحثی است که به سبب در برگیری همه آحاد جامعه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
دختری 28 ساله وقتی از اولین تجربه متفاوت خود به هنگام سوار شدن در تاکسی می‌ گوید به سبب درک نکردن این موضوع در سن کودکی هنوز هم حس استرس و سرزنش در وجودش نمایان است.
بیشتر اوقات برای رفتن به مدرسه پدرم مرا می‌ رساند و دنبالم می‌‌آمد اما گاهی هم که او وقت نمی‌ کرد خودم به خانه بازمی ‌گشتم دیگر این رفت و آمدها برایم عادی شده اما این بار اولی بود که چنین چیزی را تجربه می ‌کردم.
من همیشه عادت داشتم جلو یا کنار در ماشین بشینم، نشستن در وسط را اصلا دوست نداشتم این بار جا برایم خیلی تنگ بود آنقدر خودم را جمع کرده بودم که گویی الان از در ماشین به بیرون پرت می‌ شوم.
پسری که در کنارم نشسته بود عمدا پاهایش را به پاهای من نزدیک می‌کرد! برایم قابل درک نبود که چرا او می‌ خواهد تا این حد به من نزدیک شود هنوز هم حس جمع شدن بدنم را به سبب اینکه با او برخورد نکنم در وجودم حس می‌ کنم آن روز چقدر مسیر برایم طولانی تر شده بود.
در طول مسیر من فقط سکوت کرده و از درون پر از آشوب و ترس! الان بعد از گذشت سال‌ها هنوز هم حرص می‌ خورم که چرا آن روز به او نگفتم که درست بنشیند چرا من مجبور بودم خودم را جمع کنم؟ از چه می‌ ترسیدم؟ از تفکر راننده یا از سرنشینان؟ یا از اینکه او انکار کند و من رسوا شوم؟ هنوز هم جواب سکوت آن موقع خودم را نیافته ام و این برایم بسیار آزار دهنده است.
تجربه فراموش نشدنی برای روژین که هنوز هم با آن سروکار دارد، تجربه خیلی از دختران و زنان دیگری است که با آنها صحبت کردم حتی گاهی بدتر از آن هم پیش آمده بود.
بیشتر زنان از نشستن نادرست سرنشینان تا نگاه رانندگانی که از داخل آینه بر روی آنها سنگینی می‌ کند، رنج می‌ برند و تنها کارشان سکوت و خودخوری بعد از پیاده شدن است، گاهی هم اعترض می‌ کنند و با رانندگان یا سرنشینان درگیر می‌ شوند اما در نهایت دردی از آنها دوا نشده و همچنان این تنش‌ها ادامه دارد.
**تفکیک جنسیتی در هیچ جامعه‌ای وجود ندارد
حسین محمدزاده دکترای جامعه شناسی درباره اذیت و آزار زنان در مکان‌های مختلف بر این باور است این مساله در جوامع مختلف بسیار متفاوت و بدون شک در جوامع ابتدایی کم است مگر در هنگام جنگ آن هم به عنوان نوعی برچسپ و انتقام و به منظور آسیب رساندن به گروه‌های رقیب.
وی بیان کرد: اذیت و آزار زنان حتی در جوامع مدرن هم وجود دارد بطوریکه افراد قدرتمند و مدیران با استفاده از فاکتورهای قدرت، زنان را مورد آزار و اذیت قرار می ‌دهند و براساس آخرین گزارشات اعلام شده حدود 70 درصد زنان در کنسرت‌ها مورد اذیت و آزار قرار گرفته‌ اند.
وی ادامه داد: اما در حوزه‌های عمومی همچون بازار این مساله کمرنگ، به صورت مشخص و تعریف شده است اما در جامعه ما بسیار متنوع و آشفته بوده و تعریف درستی برای آن وجود ندارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه لایحه سطحی جامعه ما مدرن یا شبه مدرن است اما لایحه درونی اکثرا سنتی و بسته است، افزود: آموزش در مدارس، خانه، رسانه و در عین حال نظارت‌های اجتماعی و قانونی ضروری و این مساله قابل کنترل است اگر ارزش‌های انسانی به درستی آموزش داده شود.
محمدزاده همچنین با اشاره به اینکه برای تحلیل دقیق جامعه شناسی باید حتما 2 بعد مکان و زمان در نظر گرفته شود، اظهار داشت: در رابطه با مطرح کردن بحث تفکیک جنسیتی در برخی مکان‌ها باید گفت، تفکیک جنسیتی در حوزه‌های عمومی‌ در هیچ جامعه‌ای وجود ندارد و هیچ مبنای دینی و اخلاقی هم برای آن نیست.
** ضرورت افزایش آگاهی و تربیت جنسی در سنین پایین
لیلا اصلانی کارشناس ارشد روانشناسی نیز در این رابطه معتقد است با توجه به تغییرات چند دهه اخیر و حضور زنان در جامعه شاهد مشکلاتی از قبیل آزار زنان در مکان‌های عمومی‌ و وسایل نقلیه هستیم که این پدیده فقط مختص به کشور ما نیست و در نقاط مختلف با فراوانی‌ های متفاوتی به چشم می ‌خورد.
به گفته وی؛ رفتارهای ناهنجار از سوی مردان می ‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد که ریشه در عوامل زیستی، روانی و اجتماعی دارد، بروز این رفتارها بسته به هر فرد متفاوت است که می ‌تواند در زمان کودکی، محیط خانواده، نحوه الگوی فرزند پروری والدین، نحوه تربیت جنسی، روابط و تجارب جنسی فرد ریشه داشته باشد.
اصلانی بر این باور است وقتی فردی نیاز جنسی داشته باشد برای ارضای آن تلاش می ‌کند چه به صورت هنجار و چه ناهنجار که در این موارد مردان با انتخاب راه دوم درصد رفع نیاز خود هستند که با توجه به نوع خواسته و موقعیت‌های مختلف با انجام کارهای متفاوت مثلا با لمس نقاط مختلف بدن زن و یا با حرف زدن و آزارهای کلامی ‌نیاز خود را برآورده می ‌کنند.
به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی؛ پس از آنکه فرد (زن) هرگونه واکنشی را از خود نشان داد بعد از آن یا مدام خودش را سرزنش می‌ کند که حتما لباس یا رفتار من مشکلی داشته که این مساله برایم پیش آمده یا این آزارگری از طرف مرد را به تبعیض جنسیتی، نبود قوانین برای حمایت از زنان، امکانات درون شهری ضعیف و مشکلات روانی مردان نسبت می ‌دهد و در نتیجه احساس خشم و نفرت را درخود پرورش می‌ دهد.
اصلانی تاکید کرد: با وجود اینکه دولتمردان و شهرداری ها با توجه به جنسیت، تفکیک اتوبوس‌های درون شهر را اعمال کرده‌اند اما همچنان شاهد اینگونه رفتارها هستیم، بنابراین بالا بردن آگاهی در حقوق شهروندی، حقوق فردی و انسانی، یادگیری مهارت‌های اجتماعی مناسب و افزایش آگاهی و تربیت جنسی در سنین پایین که متاسفانه با توجه به ساختار جامعه صحبت از مسائل جنسی و مصادیق آن همچنان عرف نیست، می ‌تواند در کاهش این گونه مسائل تاثیرگذار باشد.
ژینا مدرس گرجی از فعالان حوزه حقوق زنان نیز بر این باور است که برای کم شدن یا از بین رفتن اینگونه مسائل در جامعه باید آموزش‌های لازم همزمان در مدرسه و خانواده داده شود چون بچه‌ها از سنین پایین با وسایل حمل و نقل عمومی ‌رفت و آمد می ‌کنند بنابراین پسران و دختران باید نحوه صحیح برخورد با یکدیگر را یاد بگیرند.
به گفته مدرس گرجی؛ در کنار آموزش‌های لازم، شفاف سازی و روشن‌ سازی، ایجاد حساسیت از طریق رسانه‌ها و برجسته کردن موضوع می ‌تواند از راه‌های مناسب در حل این مساله باشد.
این فعال حوزه حقوق زنان با بیان اینکه ایده چاپ پوسترهای مخصوص رعایت حقوق زنان توسط شهرداری تهران از جمله اقدامات مثبتی است که باید در کل کشور انجام شود، افزود: برای اینکه زنان در جامعه از امنیت کافی برخوردار باشند باید قوانین مربوط به این حوزه در مجلس به تصویب برسد.
امنیت در جامعه از ضروریات و حق طبیعی هر انسانی است و همه آحاد جامعه در برابر تامین آن مسئول هستند این امنیت می‌ تواند جانی، مالی، روحی و روانی، شغلی، تحصیلی، اجتماعی و... باشد و برخورداری از هر کدام به نوبه خود لازم است و تفکیک جنسیتی هم در ‌‌‌‌آن نقشی ندارد اما متاسفانه در بسیاری موارد قشر خاصی از جامعه از چیزی به نام امنیت برخوردار نیستند که زنان بیشتر در معرض این ناامنی‌ها قرار می‌ گیرند.
بی شک زنان در همه حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حوزه های دیگر نقش پررنگی ایفا می ‌کنند بنابراین باید از حق و حقوق برابر و نگرش یکسانی با مردان برخوردار باشند وجود چنین اذیت و آزارهایی علیه زنان در جامعه نه تنها موجب ایجاد ناامنی می‌ شود بلکه مصداق بارز خشونت علیه زنان است.
به همین سبب تصویب لایحه‌هایی همچون منع خشونت خانگی علیه زنان که همچنان پشت درهای بسته مانده و تصویب طرح‌های جامع‌ تری که همه مشکلات حوزه زنان را در برگیرد، می‌ تواند تاثیرات مثبتی در کاهش مشکلات زنان داشته باشد.
منبع: هفته نامه ده نگی کردستان