بزرگنمايي:

عصر کرد - اعتیاد به مواد مخدر در گذشته، آسیبی غالبا مردانه بوده اما بر اساس شواهد در سال های اخیر گرایش زنان به این آسیب، اعتیاد را به سوی زنانه شدن پیش می برد چنان که در حال حاضر 6 درصد معتادان کردستان زن هستند.
به گزارش ایسنا، منطقه کردستان، اعتیاد از بزرگترین آسیب های اجتماعی است که امروزه بسیاری از کشورها با این بحران روبرو بوده و گرچه همواره سیاست های متعددی برای کاهش و یا کنترل آن برنامه ریزی می شود اما سیاست های موردنظر و برنامه های اجرا شده به دلیل عدم تاثیرگذاری شایسته همواره مورد نقد است.
می توان گفت اعتیاد به مواد مخدر در گذشته، آسیبی غالبا مردانه بوده اما بر اساس شواهد در سال های اخیر گرایش زنان به این آسیب، اعتیاد را به سوی زنانه شدن پیش می برد.
صرفنظر از عوارض و آسیب های فردی و اجتماعی که اعتیاد در پی دارد و همواره در خصوص آن بحث شده است، اعتیاد زنان را به دلیل ارتباط مستقیم و بیشتر با خانواده باید جدی تر تلقی کرد و برای کاهش و کنترل آن اقدامات جدی از سوی مسئولان و مردم انجام شود.
آماری از اعتیاد زنان در کشور
خبرگزاری ایسنا اخیرا آماری از اعتیاد زنان در کشور ارائه داده است که نکات قابل توجهی در آن مشاهده می شود و اعتیاد زنان را از نظر رده سنی، سطح سواد و پرمصرف ترین مواد مورد بررسی قرار داده است.
بر اساس نتیجه این تحقیق بیشترین میزان اعتیاد زنان در ایران با 13.1 درصد در بین سنین 15 تا 25 ساله است و سنین 25 تا44 سال نیز 5.9 درصد و همچنین 45 تا 60 ساله نیز 5.6 درصد است.
نکات قابل توجهی در این آمار مشاهده می شود که از آن جمله می توان به بیشتر بودن آمار اعتیاد زنان در بین افرادی با سطح تحصیلات لیسانس نسبت به افراد بیسواد، ابتدایی و راهنمایی اشاره کرد.
همچنین بر این اساس تریاک، شیشه، الکل و کراک به ترتیب بیشترین میزان مصرف در زنان ایرانی را دارند.
گرچه اعتیاد زنان معضلی نوظهور نیست اما با توجه به اینکه اعتیاد زنان منجر به فروپاشی خانواده ها و در برخی موارد تولد نوزادان معتاد می شود، باید نسبت به آن با حساسیت بیشتری برخورد کرد و با آگاهی بخشی به زنان جامعه، برای پیشگیری از گسترده شدن ابعاد آن، تلاش شود.
بنا بر اعلام مسئولان وزارت بهداشت در سال 96 روزانه 20 تا 200 نوزاد معتاد در ایران متولد می‌شود. این نوزادان باید در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها بستری شده و به بهزیستی تحویل داده شوند و این عامل خود به تنهایی می تواند لزوم توجه بیشتر را اثبات کند.
6 درصد معتادان کردستانی زن هستند
در استان کردستان در سال های اخیر اخبار و اطلاعات مختلفی در خصوص افزایش اعتیاد زنان منتشر شده اما تا کنون آمار دقیقی از اعتیاد زنان ارائه نشده است.
به گفته دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان 22 هزار معتاد در استان وجود دارد که 4 تا 6 درصد آنها زن هستند.
گرچه شمار زنان معتاد خیابانی در استان کم به نظر می رسد اما خارج از چشم عموم و غالبا در حومه شهر، وضعیتی تاسف بار از اعتیاد زنان به چشم می خورد.
اخیرا گورستان خوابی معتادان زن T همچون مردان و در کنار آنها مشاهده می شود که این وضعیت اسفناک در سنندج در گورستان های تایله، قبرستان خیابان 17 شهریور و قبرستان انتهای خیابان وکیل سنندج به چشم می خورد.
کمپ ها نیز بخش مهمی از مسئولیت اجتماعی کاهش این آسیب را بر عهده دارند و کمپ ترک اعتیاد بانوان ناجی که تنها کمپ ترک اعتیاد بانوان در استان است، علیرغم کمبودها و مشکلات فراوان، همت خوبی برای کمک به زنان معتاد به عنوان بیمارانی که خانواده و جامعه را تهدید می کنند، به کار گرفته اند.
به منظور شنیدن تجربه زندگی زنان معتاد و بررسی عوامل تاثیرگذار بر اعتیاد زنان و بازگشت آنها به این آسیب پس از چند بار ترک، به کمپ ترک اعتیاد بانوان کردستان رفتیم و با زنان حاضر در کمپ هم صحبت شدیم.
کمپ ترک اعتیاد زنان در کردستان را چند دختر جوان اداره می کنند که با نهایت عشق و حس نوعدوستی، به همنوعان خود کمک می کنند تا بتوانند زندگی خود را بار دیگر از هر نوع آلودگی به مواد مخدر پاک کنند و به جامعه برگردانند.
کمپ ناجی تنها کمپ ترک اعتیاد در کردستان است که در حال حاضر میزبان 6 زن و دختر مبتلا به اعتیاد است که از سنین مختلف و از شهرهای مختلف استان برای ترک اعتیاد به کمپ آمده اند و ظرفیت پذیرش 30 نفر را دارد.
پس از طی مراحل سخت و پر پیچ و خم اداری و امضای تعهدنامه به بهزیستی، در نهایت موفق به کسب مجوز برای حضور در کمپ جهت تهیه گزارش از وضعیت کنونی کمپ و شنیدن درد دل و صدای زنان حاضر در آن شدیم.
تنها کمپ بانوان کردستان درگیر نبود گاز، نبود اعتبار و تجهیزات کافی است
کمپ ناجی در خارج از شهر واقع شده و علیرغم اینکه پیشتر در خصوص وضعیت نامناسب ساختمان آن شنیده بودیم، گرچه فضای بیرونی آن مکانی رعب انگیز و نامناسب به نظر می رسد اما پس از ورود متوجه شدیم که مکان غیرموجهی نیست و فضای خوبی برای معتادان مراجعه کننده فراهم شده که البته به گفته مسئول کمپ تعمیر و تجهیز این مکان با هزینه شخصی وی انجام شده بود.
به گفته مسئول کمپ هنوز مشکلاتی از قبیل نبود گاز و تجهیزات کافی در کمپ وجود دارد که پیشتر موجب بروز مشکلاتی نظیر آتش سوزی شده بود که خسارات فراوانی هم وارد کرده بود.
ویدا قادری می گوید: از نظر مالی به شدت در مضیقه هستیم و از هیچ ارگان و اداره ای از نظر مالی حمایت نمی شویم و تنها ما را به جذب خیر تشویق می کنند که متاسفانه خیرین در این حوزه وارد نمی شوند و اشتیاقی به کمک به کمپ ندارند.
وی ادامه داد: از اسفند ماه که مسئولیت کمپ را بر عهده گرفتم،40 نفر در کمپ پذیرفته شدند که همه بهبود پیدا کردند اما متاسفانه پس از ترک کمپ به دلیل عدم پذیرش جامعه و خانواده و یا حضور مصرف کننده در خانواده، لغزش پیدا می کنند و بر اساس ارتباطی که مستمرا با تعدادی از زنانی که از کمپ خارج شده اند، داریم در حال حاضر 15 نفر بهبود پیدا کردند.
قادری با تاکید بر ضرورت حمایت خانواده از این زنان برای جلوگیری از گرایش مجدد آنها به مواد مخدر، گفت: پس از خروج از کمپ، حضور در جلسات انجمن، حمایت ارگان های مسئول از این زنان و همچنین حمایت جامعه و خانواده برای جلوگیری از بازگشت آنها ضروری است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از زنان پس از اعتیاد ظاهر خود را از دست می دهند، گفت: متاسفانه از بین رفتن ظاهر زنان یکی از دلایل عدم پذیرش از سوی جامعه است و متاسفانه پس از خروج از کمپ امکان ارائه خدمت به این زنان برای ما وجود ندارد و تنها تا 90 روز وضعیت آنان را به صورت تلفنی پیگیری می کنیم که البته تعدادی از آنها پس از این مدت همچنان با کمپ در ارتباط هستند.
به گفته مسئول کمپ میانگین سنی مراجعین 18 تا 35 سال و بیشترین مواد مصرفی هم هروئین، شیشه و بیشترین آمار مراجعه به کمپ هم از شهرستان قروه است.
وی که خود کارشناس مددکاری است، حضور در جلسات 12 قدمی و NA برای معتادان بهبود یافته را مهمترین کار دانست و ادامه داد: پاکی کمتر از یکسال را نمی توانیم قطعی بدانیم و فقط ترک موقت است اما اگر پس از یکسال همچنان با این جلسات ارتباط داشته باشند، شرایط آنها خیلی فرق می کند.
وی ادامه می دهد: گاهی در هفته اول که مرحله سم زدایی است، رکیک ترین توهین ها از سوی زنان معتاد به ما می شود و مشکلات زیادی برایمان بوجود می آید اما به دلیل عشق به کمک به این زنان همه را تحمل می کنیم و با بهبودی تنها یک زن معتاد حس می کنم وظیفه خود را انجام داده ام.
مسئول کمپ با اعلام اینکه در حال حاضر 6 نفر بیمار و 2 نفر بهبودی در کمپ هستند و از 6 نفر بیمار 5 نفر مطلقه هستند، اعلام کرد: بر اساس دستورالعمل اعلام شده هزینه هر دوره حضور در کمپ 550 هزار تومان است و اگر هر یک از این افراد توان پرداخت آن را نداشته باشند، بهزیستی نصف آن را پرداخت می کند و کمپ هم تنها با این هزینه ها و همچنین هزینه شخصی اداره می شود.
تجربه های دردناک زندگی بانوان حاضر در کمپ ترک اعتیاد ناجی
پس از اخذ مجوز از بهزیستی و هماهنگی با مسئول کمپ، حدود سه ساعت مهمان کمپ شدیم. در بدو ورود زن جوانی در را باز کرد، درحالیکه هنوز منتظر حضور مسئول کمپ بودیم، با این زن هم صحبت شدیم و وقتی از او پرسیدیم در کمپ چکاره است؟ خود را مددیار و خدمتگذار معرفی کرد و گفت: خودم معتاد بهبود یافته هستم و برای خدمت به زنان معتاد در کمپ ماندم و به خانه برنمی گردم.
آزاده که از یکی از شهرستان های استان آمده، از وضعیت کمپ و تلاش مسئول کمپ برای نجات زنان معتاد می گوید و زنانی که امروز اینجا هستند را خوش شانس می داند چون به نظر او وضعیت کمپ نسبت به زمانی که خودش برای ترک آمده بود، خیلی بهتر شده و نمی توان با آن زمان مقایسه اش کرد.
او نحوه گرایشش به مواد مخدر و دوره معتادیش را توضیح می دهد و می گوید: 27 سال سن دارم و تنها تا اول راهنمایی درس خواندم، چون در روستا زندگی می کردیم پدر و برادرانم اجازه ندادند برای ادامه تحصیل به شهر بیایم، در 18 سالگی ازدواج کردم. شوهرم معتاد بود و منم با اون شروع به مصرف مواد مخدر کردم. یک سال با شوهرم و 9 ماه با برادرم مواد مصرف کردم اما بعد از یکسال از شوهرم طلاق گرفتم. بعد از طلاق پدرم اجازه نداد برم خونه. لباسامو گذاشت بیرون و گفت حق نداری بیای خونه من. منم اصلا اطلاع نداشتم کمپی برای زنان هم وجود دارد، رفتم بهزیستی شهرستان بهم گفتن بیام بهزیستی سنندج اومدم و کمپ رو بهم معرفی کردن ولی اولش می ترسیدم. چیزای وحشتناکی در مورد کمپ شنیده بودم ولی بالاخره اومدم و الان یکسال و شش ماهه که پاک شدم و هیچ نوع موادی مصرف نمی کنم و چون تو خونه مصرف کننده مواد داریم و از ترس اینکه دوباره لغزش کنم به خونه برنمی گردم، در کمپ ماندم و به زنان معتادی که برای ترک به اینجا می آیند کمک می کنم.
به حیاط کمپ که می رویم دختران دور هم و زیر سایه درختی برای استراحت جمع شده بودند، با روی باز ما را می پذیرفتند و صمیمانه شروع به صحبت کردن کردند و از مسئول کمپ، مدیر داخلی و آزاده تشکر می کردند.
یکی از دختران بدون هیچ بحثی سر سخن را باز می کند و می گوید: خانم قادری خیلی برای ما زحمت می کشد، زحمت آنها با هیچ کاری به هیچ عنوان قابل جبران نیست.
از او می خواهیم خودش را معرفی کند و توضیح دهد که چطور شد الان در کمپ حضور دارد.
ر. هستم. 30 سال دارم و از 15 سالگی هروئین مصرف می کنم. دومین بار است که به کمپ آمده ام. بار قبل سه سال پیش اومدم بعد از بهبودی، 9 ماه پاک بودم و پس از خروجم از کمپ، چون زمینه برای بازگشت دوباره ام وجود داشت، مجددا مواد دست گرفتم.
اعتیاد من از خانواده ام شروع شد، از وقتی که پدرم فوت کرد و ناپدری وارد خانواده ما شد. ناپدریم 20 سال با مادرم اختلاف سنی داشت و پسر جوانی بود. هروئین مصرف می کرد. با آمدنش آرامش از زندگی ما رفت و همه خانواده ما نابود شد. بعد از آن جز رنج و بدبختی، چیزی در خانواده ما نبود. تنها یک برادر داشتم که از ما جدا شد و رفت و من برای مادرم و ناپدریم موجب دردسر شده بودم، من تنها فرزند مادرم بودم و به همین خاطر خیلی به من محبت می کرد و ناپدریم که خودش معتاد بود، برای اینکه از دست من راحت شود، اولین بار در 15 سالگی مواد دستم داد و منو معتاد کرد و مادرمو به تهران برد تا از من دور باشد.
ازدواج کردم. شوهرم معتاد نبود ولی من باعث شدم اونم معتاد بشه ولی خداروشکر که تونست ترک کنه.شوهرم برای تهیه مواد من هر کاری می کرد حتی گوشی خودش رو گرو میذاشت تا بتونه برام مواد تهیه کنه فقط بخاطر اینکه من بیرون نروم و مردم من را در این وضعیت نبینند تا اینکه بخاطر مواد همه زندگیمونو از دست دادیم. یک بچه دارم که الان یکسال و پنج ماه سن دارد.
ر. وقتی از بچش حرف می زد نتوانست جلوی گریه اش را بگیرد و با هق هق گریه، از بچه ای حرف میزد که الان پیش مادر شوهرشه و با صدای بلند همراه با گریه می گفت: مادری که بچه چند ماهشو ازش بگیرن و تو عالم خودش و به دنبال مواد باشه به چه دردی می خوره من باید می مردم من به هیچ دردی نمی خورم ولی خدا یک بار دیگر برای من کارت دعوت فرستاد برای شروع یک زندگی دیگر و شانس آوردم به این کمپ امدم تنها چیزی که الان از خدا میخواهم این است که یک بار دیگر بتونم پاک زندگی کنم و بچمو خودم بزرگ کنم.
دومین نفری که خودش را معرفی کرد و از وضعیت خودش گفت دختر جوانی بود که خیلی آرام بود و تنها به سوالات ما پاسخ می داد و برخلاف ر.، مشخص بود که زیاد تمایلی به بازگویی گرایشش به اعتیاد و زندگیش نداشت. اما بالاخره شروع کرد.
س. هستم، اهل سنندج 33 ساله و مجرد هستم.82 روز است که پاکم و دومین بار است که به کمپ می آیم. 5 سال مصرف شیشه داشتم. سه سال اول خانواده ام متوجه نشدن و دو سال است که فهمیدن شیشه مصرف می کنم.
وقتی از س. می پرسم چطور معتاد شد، جواب داد شیطنت خودم بود. رفتم بیرون هواخوری. دوستای خواهرمو دیدم گفتن دنبال خواهرت می گردیم. با اونا رفتم وسایل زیادی رو بهم نشون دادن و معرفیشون کردن. خواهرمو پیدا کردیم اونا مواد دادن دست خواهرم ولی به من ندادن و من ازاینکه اجازه دادم خواهرم مواد مصرف کنه حرص می خوردم و خودمو سرزنش می کردم ولی بعدش ازشون خواستم به منم بدن و اینطور شد که الان 5 ساله معتاد هستم. دیگه حرفی ندارم.
دوباره از وی می پرسم بری بیرون چکار می کنی،؟ جواب داد فقط میخواهم پاک زندگی کنم.
در بین صحبت های س. صدای لرزان و همراه با گریه ریزان دوباره بلند شد که با صدای بلند به مدیر داخلی کمپ می گفت: توروخدا چکار کنم؟ من با زندگیم چکار کردم؟یعنی ممکنه من دوباره بتونم با بچم و شوهرم زندگی کنم؟توروخدا تو کمکم کن.
س. که از یکی از شهرستان های استان آمده بود، شروع کرد به صحبت کردن و گفت: پنج ساله معتادم. ابتدا تریاک و بعد هروئین مصرف کردم. 30 سال دارم و سه بار ازدواج کردم. با شوهر سومم و خانواده اش در یک خانه زندگی می کردیم. وقتی حامله بودم خیلی درد داشتم و پدرشوهر و مادرشوهرم از سر دلسوزی برام تریاک آوردن که بکشم دردم آروم بشه و همینطور بهش عادت کردم و هر روز به بهانه درد، از مادر شوهرم می خواستم که بهم تریاک بده. بچه اولم دو ساله بود که دوباره ناخواسته حامله شدم و این بار شوهرم برام هروئین تهیه کرد. بخاطر تهیه مواد شوهرم همه زندگیمونو فروخت و رو زمین خالی افتادیم.
بهزیستی چند بار تذکر داده بود که اگه من و شوهرم اعتیادمونو ترک نکنیم، بچه هامونو ازمون میگیرن و من هر بار مقاومت میکردم و با ماموران بهزیستی درگیر می شدم. وضع مالی خوبی نداشتیم. با شوهرم میرفتیم باغ مردم و کار می کردیم. مادر شوهرم فوت کرد و یه روز که خواستیم بریم، به پدر شوهرم گفتم مواظب بچه ها باش بیدار شدن صدام کن. در چند قدمی خونه خودمون بودیم. خیلی دلشوره داشتم نمیتونستم کار کنم به شوهرم گفتم میرم به بچه ها سر بزنم اجازه نداد. گفت پدرم مواظبشونه ولی آروم نشدم و با شوهرم برگشتیم خونه دیدم در خونه بازه، شوهرم سریع رفت تو خونه و بلند گفت بچه ها نیستن. جگرم آتیش گرفت با عصبانیت از پدر شوهرم پرسیدم بچه ها کجان که جواب داد بهزیستی اومد اونارو برد. پدرشوهرم شاید از سر دلسوزی و با هماهنگی قبلی، خودش با بهزیستی تماس گرفته بود و اینطور بود که من به خاطر بچه هام تصمیم به ترک گرفتم.
س. که با صدای بلند گریه می کرد و نمی توانست گریه اش را کنترل کند، مشخص بود که خیلی دلش برای بچه هاش تنگ شده بود و با گریه صحبتهایش را ادامه می داد: بعضی وقتا فکر میکنم پدرشوهرم کار درستی کرده ولی بعضی وقتا خیلی دلم برای بچه ها تنگ میشه و از اینکه نمیتونم ببینمشون عذاب می کشم و خودمو سرزنش می کنم. یکیشون تو بهزیستی سنندج و یکیشون تو بهزیستی شهرستان خودمونه. بعضیا میگن معتادا عقده خودشونو سر بچه هاشون خالی میکنن ولی خدا شاهده من هیچوقت درد خماریمو سر بچه هام خالی نکردم، تو هر موقعیتی به نازنین و پارسا محبت می کردم حتی وقتی که خودم حالم خیلی بد بود. فقط بخاطر اونا اومدم کمپ، الانم فقط آرزوم اینه بتونم بقیه عمرمو با شوهرم و بچه هام سالم زندگی کنم.
گریه های س. بند نمی آمد، مرتب خودش را سرزنش می کرد و می گفت یعنی الان بچه هام پیش کین؟ چرا خونوادمو از هم پاشیدم؟ یعنی ممکنه دوباره بتونم درستش کنم و ....
ط. که مسئولین کمپ بیماری روانی او را تایید می کنند، لهجه اصفهانی دارد اما به گفته مسئول کمپ خودش نمی داند اهل کجاست.
ابتدا خودش را با نام ط. بلخی معرفی می کند، از هر دری سخنی می گفت، کاملا مشخص بود که حواس درستی ندارد، در بین صحبتهایش خودش را ص. معرفی می کند. او ادعا می کند مادرش بچه هایش را فروخته. می گوید مدتی در کردستان عراق و مدتی در زندان اوین زندانی بوده است. ادعا می کند که خانواده اش به او اتهام دیوانگی زده و در تیمارستان بستری اش کرده اند. یکبار از مصرف شیشه و بار دیگر از لذت هروئین می گوید. خود را دانش آموخته فلسفه می داند.
خلاصه اینکه از سخنان ط. چیزی متوجه نشدیم و مسئول کمپ هم می گوید کسی سراغی از ط. نمیگیرد و هویتش مشخص نیست و بهزیستی او را به کمپ هدایت کرده است.
نوبت به م. میرسد که از آغاز صحبت دوستانش در حال گریه کردن بود، همه از محبت و مهربانی اش می گفتند و او را به مادری مهربان تشبیه کردند.
م. با بغض شروع به صحبت می کند و می گوید: هیچوقت فکر نمی کردم روزی بیام تو کمپ ترک اعتیاد. با پسری ازدواج کردم که نمیدونستم معتاده. شوهرم 15 سال مصرف داشت همه میگفتن ازش طلاق بگیر ولی من موندم و باعث شدم اعتیادشو ترک کنه حتی تونستم باعث بشم سیگارم ترک کنه. ولی الان خودم معتادم. خودم تو کمپ ترک اعتیادم...
م. زیاد تمایلی به صحبت کردن نداشت و حتی اسم خودش را هم نمیخواست بگوید اما به ناچار ادامه می دهد متولد 59 هستم سال 87 ازدواج کردم بچه ندارم. دنبال مقصر نمی گردم که چرا امروز اینجام فقط خودمو مقصر می دونم. من همیشه تو ذهنم به فکر این بودم که چطور میتونم به یه معتاد کمک کنم چون خونمون در محلی بود که روزانه تعداد زیادی معتادو می دیدم و دلم براشون می سوخت. در ذهن خودم کمپ ترک اعتیاد دایر می کردم و کارخونه درست می کردم برای اشتغال به کار معتادان بهبودی.
یه روز رفتم داروخونه پسر جوونی رو دیدم، خیلی باهاش بد برخورد کردن، گفتم چرا بهش بی احترامی می کنید؟ پول نداره؟ گفتن نه معتاده سرنگ میخاد. تو داروخونه شروع کردم به گریه کردن. خیلی براش گریه کردم. همیشه دلم برای معتادا میسوخت اما ... بهرحال من معتاد شدم و الان تو کمپ هستم.
بودنمون تو این کمپ مثل برنده شدن تو لاتاریه، یه فرصت دوباره ست باید ازش استفاده کنیم که دوباره زندگیمونو بسازیم. وقتی رفتیم بیرون بخاطر یه لحظه لذت مواد، دوباره زندگیمون رو آلوده نکنیم. گریه های امروزمونو فراموش نکنیم. زحمات مسئولین کمپ رو فراموش نکنیم. یادمون نره چقدر از کارمون پشیمان شده بودیم و چه عذابی کشیدیم.
وقتی از م. میپرسم چند ساله که معتاد است می گوید به نظر خونوادم 6 سال. و پرسیدم و به نظر خودت؟ سکوت کرد و جوابی نداد.
م. که شیشه و هروئین مصرف می کرد، خیلی آگاهانه صحبت می کرد و با بغض و گریه گفت: اگه مسئولین قراره گزارش شمارو بخونن، ازشون خواهش می کنم از ورود مواد و دسترسی آسونش جلوگیری کنن. دولت می تونه به راحتی پیشگیری کنه. تا دولت نخواد اعتیاد ریشه کن نمیشه. معتادان، مردم و دولت باید دست به دست هم بدن این معضلو از جامعه ریشه کن کنند.
م. 32 ساله از یکی از شهرستان های استان آمده و آخرین نفری است که با من صحبت می کند و میگوید: 5 سال مصرف تریاک داشتم. 27 سالگی ازدواج کردم دو ماه بعد از ازدواجم دندون درد شدیدی داشتم به شوهرم گفتم. ازم خواست بریم دکتر گفتم نمیام دکتر شوهرم که خودش معتاد بود، گفت باشه پس بیا اینو بکش که آروم بشی پرسیدم چیه گفت مورفین. خیلی بهم لذت داد و آروم شدم. شب بعدش دوباره برای اینکه باز هم اون لذتو تجربه کنم به شوهرم گفتم که دندونم درد میکنه دوباره مورفین برام بیار که آروم بشم. بهم داد و اینجوری شد که معتاد شدم. قبل از اون من هیچوقت هیچنوع موادی رو ندیده بودم تو فامیلم اصلا معتاد نداشتیم. مصرفم کم کم بالا رفت. شوهرم بعد از یه تصادف رفت زندان و از اون به بعد برادرزاده شوهرم مواد منو تهیه می کرد. 6 ماه پدرم زمین گیر بود فقط چهار بار رفتم دیدنش چون خمار بودم و میترسیدم که بفهمن معتاد شدم. تا پنج سال نه خونواده خودم و نه خونواده شوهرم نمیدونستن معتاد شدم.
دو تا بچه دارم پسرم سه ساله و دخترم هشت ماهه ست. یکیشون پیش مادرشوهرم و یکشیون پیش برادر شوهرمه چون شوهرم دوباره خودش تو زندانه. بالاخره خونوادم متوجه شدن برادرم منو آورد کمپ و بهم گفت پول سهله لازم باشه کلیه هامو میفروشم تا تو خوب بشی. وقتی برادرم اینو گفت فهمدیم که هنوز برای خونوادم ارزش دارم و با این وضعم حمایتم می کنن بخاطر همینم اومدم کمپ که پاک بشم و دوباره با بچه هام و خونوادم زندگی کنم.
م. می گوید پس از ترک و خروج از کمپ تمایلی به زندگی دوباره با شوهرش نداره چون هنوز مصرف داره و ممکنه دوباره موجب لغزش او و از دست دادن مجدد بچه هایش شود.
با توجه به اینکه، در خصوص اعتیاد زنان تا کنون مطالعات و پژوهشی جامع در کردستان انجام نشده است نمی توان به طور قطع دلایل افزایش گرایش زنان به اعتیاد را بیان کرد اما تاثیرگذاری اعتیاد مردان را نمی توان نادیده گرفت و علاوه بر این در برخی موارد می توان به شرایط اقتصادی، حاشیه نشینی، شرایط اجتماعی خانواده را نیز اشاره کرد.
نتایج جالب توجه پژوهشی در خصوص زنان معتاد حاشیه شهر در سنندج
حواشی شهر همواره خاستگاه انواع آسیب های اجتماعی بوده اند و اعتیاد زنان البته اگر بر اساس تعاریف و چارچوب ها بتوان آن را آسیب تلقی کرد، از جمله مسائلی است که در حاشیه شهر و نواحی منفصل شهری نمود بیشتری دارد.
در تحقیقی که توسط بیان عزیزی، پژوهشگر حوزه زنان در کردستان با عنوان «عوامل اجتماعی و خانوادگی موثر بر اعتیاد زنان در مناطق حاشیه ای شهر سنندج» انجام شده است، 65 درصد از زنان توسط همسران، پدران و بستگان نزدیک به اعتیاد دچار شده اند و انتخاب آگاهانه درصد پایینی را به خود اختصاص داده است.
همچنین در این تحقیق ازدواج تحمیلی زنان معتاد هم مورد برررسی قرار گرفته که بر اساس آن تنها 22 درصد از زنان پاسخ دهنده اظهار کرده اند که به میل خود و از روی انتخاب، ازدواج کرده اند.
تمامی زنان شرکت کننده در این پژوهش گفته اند که بارها از سوی خانواده مورد خشونت قرار گرفته اند و بیش از سه پنجم زنان نیز اظهار کرده اند که در مواقع مختلف فرزندان خود را کتک زده، از خانه بیرون کرده و یا تنبیه فیزیکی و روحی کرده اند.
همچنین در نتیجه این تحقیق آمده است که بیش از 82 درصد زنان معتاد برای تهیه هزینه مواد مخدر خود دچار مشکل هستند و 36 درصد هم گفته اند که هزینه تهیه مواد مخدر خود را از راه تن فروشی و تن دادن به خواسته های جنسی مردان فروشنده مواد و یا مردان خریدار خدمات جنسی تهیه می کنند.
این پژوهشگر کردستانی همچنین به بررسی رابطه فقر و اعتیاد زنان پرداخته و اعلام می کند بیش از 85 درصد از زنان در خانواده هایی با درآمد کم زندگی می کنند و دارای پایگاه اقتصادی بسیار ضعیفی هستند.
110 تشکل در راستای کاهش و کنترل اعتیاد در استان فعالیت دارند
مدیرکل امور اجتماعی استانداری کردستان در این رابطه به ایسنا گفت: تعداد معتادان استان بر اساس آمار اعلام شده از سوی ارگان های مربوطه، 19 تا 21 هزار نفر است که سنندج، قروه و سقز به ترتیب بیشترین مبتلایان و سروآباد و دیواندره هم کمترین آلودگی را در این زمینه دارند.
فرانک قدسی افزود: 110 تشکل در این زمینه در استان فعالیت دارند که به دلیل ماهیت مردمی بودن، موفق به انجام اقدامات بسیار مهم و تاثیرگذاری حتی در دور دست ترین نقاط استان هم شده اند.
وی با اشاره به اینکه تا سه ماهه نخست سال 97، 2 هزار و 100 نفر معتاد در استان بهبود یافته اند، عنوان کرد: عدم تجهیز استگاه های بازرسی به دستگاه های روز، کمبود نیرو امکانات مقابله ای، کمبود ایستگاه های پلیس از مهمترین موانع و مشکلات موجود بر سر راه کنترل و کاهش اعتیاد هستند.
مدیرکل امور اجتماعی کردستان در خصوص مراکز نگه داری زنان معتادان نیز اظهار کرد: صرف راه اندازی مراکز نگهداری معتادان کمکی به بهبود وضعیت نمی کند و وجود نظارت و بازدید برای تاثیرگذاری مثبت ضروری است.
وی عدم پذیرش از سوی جامعه و همچنین بیکاری و عدم اعتماد جامعه را مهمترین مشکلات بهبودیافتگان دانست و گفت: به منظور رفع این مشکل باید مشوق هایی نظیر پرداخت بیمه و بخشی از دستمزد توسط دولت برای کارفرمایان ایجاد شود تا بهبودیافتگان را بکار بگیرند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان در خصوص نحوه حمایت از معتادان بهبود یافته، اظهار کرد: به این افراد تسهیلات کم بهره اشتغال اعطا می شد تا بتوانند شغلی برای خود ایجاد کنند.
سلیم کریمی با اشاره به اینکه تنها یک کمپ و یک شلتر بانوان در استان داریم، گفت: کمک به این افراد از طریق بهزیستی صورت می گیرد و ما کمک های خود را به بهزیستی می دهیم و آنها بر اساس قراردادهای موجود در اختیار این مراکز قرار می دهند.
دیدگاه جامعه به زنان معتاد
اعتیاد پدیده گسترده ای است که زندگی مبتلایان را از ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار می دهد و به دلیل ایجاد ظاهر نامناسب و همچنین ایجاد شرایط نامطلوب زندگی برای نزدیکان، همواره با نگاهی منفور به آن نگریسته می شود و کمتر کسی از عامه مردم آن را به عنوان بیماری پذیرش می کند و این امر برای معتادان بسیار ناخوشایند و عامل دوری از اجتماع است.
اما این مسئله در زنان با شدت بیشتری به چشم می خورد و موجب شده زنان به دلیل انگ هایی که ممکن است به دلیل اعتیاد به آنها زده شود، همواره خود را از اجتماع دور میکنند و روز به روز منزوی تر می شوند و این مسئله برای زنانی که اعتیاد را ترک کرده و به جامعه بازگشته اند تاثیرات منفی تر و ناخوشایندتری به دنبال دارد و این درحالیست که پذیرش مجدد از سوی جامعه، می تواند عامل مهمی در ترغیب زنان به ترک اعتیاد و کاهش آن باشد.
اگر امروز نگاه جامعه به اعتیاد مردان از رویکرد جرم‌انگارانه به رویکرد بیمارگونه تغییر یافته اما هنوز این اصلاح نگرش در مورد زنان معتاد به نحو مطلوب ایجاد نشده و همین نگاه جرم‌انگارانه، گاه باعث می‌شود که زنان معتاد، خود را پنهان کنند و مراجعه به مراکز درمانی را برای همیشه به فراموشی بسپارند.
ترس از انگ زدن، طرد شدن از جامعه، عدم پذیرش از سوی خانواده و بستگان و ... مواردی است که زنان معتاد خواهان ترک، همواره از آن واهمه دارند و مانعی بزرگ بر سر راه زنان معتاد برای درمان است.
کارشناسان آسیب‌های اجتماعی با اشاره به اینکه اعتیاد مقوله‌ای چندوجهی و پیچیده است، معتقدند تبعات و پیامدهای مستقیم و غیر مستقیم اعتیاد زنان و مسائلی که خود این مصرف‌کنندگان با آن روبه‌رو هستند، شاید 10 برابر تبعات مربوط به اعتیاد یک مرد باشد و همین امر به تنهایی می تواند عاملی مهم برای ضرورت توجه به اعتیاد زنان از سوی جامعه و مسئولان باشد.
گزارش از سرگل آرش/ خبرنگار ایسنای کردستان
انتهای پیام