بزرگنمايي:

عصرکرد- کردستان از استان هایی است که اقتصاد مردمان آن به عرصه کشاورزی وابستگی زیادی دارد که در سال های گذشته با اتکا به این توانمندی ها، گام های اساسی در راستای تقویت این حوزه برداشته شده است.
ایجاد زمینه برای افزایش تولید محصولات شیلات و آبزی پروری از جمله این گام هاست که با تلاش های گسترده مردم و حمایت دستگاه های اجرایی میزان تولید محصولات آبزی در این استان از حدود یک هزار تُن اوایل پیروزی انقلاب اسلامی اکنون به تولید بیش از 9 هزار و 700 تُن انواع ماهی سرد و گرم آبی رسیده است.
این صنعت در شهرستان های مختلف با اتکا به منابع آبی از جمله 12 سد در حال بهره برداری و 17 رودخانه دائمی در قالب مزارع و مجتمع های مختلف پرورش ماهی برای حدود 2 هزار نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرده است.
با توجه به اینکه کردستان با داشتن حدود 6 میلیارد متر مکعب روانآب از جمله استان های آبخیز کشور است و 11 سد اجرایی و 14 سد مطالعاتی دارد، بنابراین می توان با اجرای طرح های مختلف آبزی پروری آینده روشنی برای توسعه صنعت شیلات در این استان ترسیم کرد.
مصرف میانگین سالیانه حدود پنج کیلو و 730 گرم ماهی از سوی هر کردستانی یکی دیگر از محرک ها در اهمیت توسعه فعالیت های شیلات است که برای تحقق این امر مهم باید با برنامه ریزی ها و جلب حمایت دولت در این مسیر گام برداشت.
اقدامات موثری در این ارتباط در استان کردستان برداشته شده که از جمله می توان به ایجاد مجمتع ها و مزارع پرورش ماهی، حمایت از تعاونی های صیادان حرکت به سمت حمایت از صنایع تبدیلی و تکمیلی اشاره کرد.
ماهی گیری از آب های زلال کردستان تا آن اندازه پیش رفته که انتظار می رفت با گرانی قیمت گوشت قرمز، مصرف ماهی جایگزین مناسبی برای این محصول پر طرفدار باشد اما افزایش قیمت تمام شده محصولات آبزی این انتظار را معقول جلوه نداد و بشقاب پلوها را خالی از گوشت و ماهی کرد.
یکی از ماهی فروش های خیابان فردوسی سنندج در این ارتباط می گوید: نرخ فروش ماهی در این استان در یکسال گذشته با یک روند افزایشی روبرو شده که بویژه قیمت فروش هر کیلوگرم ماهی قزل آلا به حدود 2 برابر رسیده است.
وی باور دارد این مساله باعث شده میزان خرید نسبت به مدت مشابه سال قبل به نصف کاهش یابد در حالیکه به صورت میانگین روزانه حدود 300 کیلوگرم فروش داشته این میزان اکنون به حدود 150 کیلوگرم رسیده است.
فتاحی با اشاره به اینکه دلایل این کاهش خرید چشمگیر نیاز به بررسی مسئولان و کارشناسان این حوزه دارد، افزود: افزایش قیمت ها کاهش فروش را برای فروشنده ها جبران کرده اما مهم سفره مردم است.
مدیر امور شیلات سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز معتقد است: با توجه به افزایش قیمت ها بخصوص ماهی قزل آلا میزان مصرف به صورت محسوس کاهش داشته اما این کاهش در مصرف سرانه نمی تواند زیاد تاثیر گذار باشد.
حسین پور اضافه کرد: این سازمان در راستای جبران این افزایش قیمت با هماهنگی تعاونی های صیادی نسبت به ارایه ماهی تازه از نوع کپور ماهیان و ماهیان بومی با قیمت مناسب کرده و می توان گفت کاهش ملموسی در مصرف آبزیان نداشته ایم.
وی در خصوص دلیل این گرانی ها گفت: افزایش قیمت نهاده ها (خوراک آبزیان، بچه ماهی، مکمل ها و بخش خدمات) از دلایل اصلی افزایش قیمت ماهی پرورشی از جمله قزل آلا است.
برخی بر این باورند صادرات ماهی به کردستان عراق از دیگر دلایل گرانی است که مدیر امور شیلات کردستان تاکید کرد: با توجه به شرایط خاص ماهی در فساد پذیری سریع آن و امکان صادرات به صورت قانونی از مبادی مرزی احتمال قاچاق ماهی اصلا وجود ندارد.
حسین پور گفت: جلوگیری از افزایش قیمت ماهی از طریق کاهش یا تثبیت قیمت نهاده ها به خصوص در تولید ماهیان پرورشی مانند قزل آلا در دست اقدام است.

** تولید ماهی کردستان در مسیر رشد
مدیر امور شیلات کردستان یادآور شد: تولید آبزیان این استان در 40 سال گذشته رشد 9.5 برابری داشته بطوریکه در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی میزان تولید در این استان کمتر از یک هزار تُن بوده است.
حسین پور با اشاره به اینکه با سرمایه گذاری های انجام شده این میزان اکنون به 9 هزار و 700 تُن در سال رسیده است، اظهار داشت: ایجاد فرصت های شغلی جدید و دسترسی آسان مردم به فرآورده های آبزی که منجر به رشد پنج برابری سرانه مصرف در استان شده از جمله مزایایی افزایش این تولید است.
وی افزود: هم اکنون تولید آبزیان در این استان به 2 صورت گرم آبی و سردآبی است که تولید ماهیان گرم آبی در 6 منبع آبی در قالب 6 تعاونی صیادی برای 487 نفر به صورت مستقیم ایجاد اشتغال کرده است.
حسین پور اضافه کرد: در بخش تولیدات سردآبی نیز اکنون 256 مزرعه پروش ماهیان سرد آبی در قالب سه مجتمع و 130 مزرعه خُرد و 2 منظوره و انفرادی در استان فعالیت دارند که در این مراکز پرورش بیش از یک هزار و 500 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال دارند.

** تولید آبزیان کردستان رشد 2 برابری به خود می گیرد
وی با بیان اینکه تا پایان برنامه ششم توسعه تولید شیلات در استان باید به بیش از 18 هزار تن برسد، گفت: سال گذشته اقداماتی شامل بهره برداری فاز اول مزرعه در پایاب سد سیازاخ دیواندره به ظرفیت اسمی 200 تُن و بهره برداری از مزارع دیگری در شهرهای کامیاران و بانه انجام شد.
مدیر امور شیلات سازمان جهاد کشاورزی کردستان یادآور شد: از دیگر اقدامات در این زمینه می توان به انجام مطالعات لیمنولوژی و ارزیابی ذخایر سد گاران مریوان جهت ایجاد تعاونی صیادی، پیگیری احداث مزارع سردآبی به روش نوین در دریاچه های پشت سدهای غیر شرب اشاره کرد.
حسین پور افزود: پیگیری و معرفی پنج متقاضی برای احداث مزارع پرورش سایر آبزیان مانند زالو و ماهیان خاویاری و پیگیری اخذ اعتبارات دولتی برای احداث تاسیسات زیربنایی فاز دوم مجتمع ماهیان سردآبی سیروان از دیگر اقدامات برای توسعه پرورش محصولات شیلاتی در کردستان است.
وی انجام مطالعات دریاچه های پشت سدهای استان که به بهره برداری می رسند برای انجام فعالیت های شیلاتی مانند صید و صیادی و پرورش ماهی در قفس را از دیگر اقدامات در این حوزه اعلام کرد.
مدیر امور شیلات کردستان اضافه کرد: تعیین منابع آبی مناسب مانند رودخانه های دائمی و چشمه های بزرگ با توجه به وجود رودخانه هایی مانند قزل اوزن، زرینه، سیروان و پایاب سدهای در حال بهره برداری و د ر دست ساخت استان، استفاده از سیستم های مکانیزاسیون و برنامه ریزی تولید در مزارع و پروش ماهی موجود استان و احداث 2 واحد کارخانه تولید خوراک آبزیان با روش اکسترود از دیگر فعالیت ها در این حوزه است.

** 17 متقاضی پرورش شیلات تسهیلات دریافت کردند
وی با بیان اینکه حمایت از سرمایه گذاران عرصه شیلات از اهداف این سازمان است، افزود: سال گذشته در مجموع به 17 نفر از متقاضیان مبلغ 21 میلیارد ریال تسهیلات در قالب اشتغال پایدار روستایی برای تثبیت شغل های موجود پرداخت شده است.

** سه هزار تن محصولات شیلاتی از کردستان صادر شد
مدیر امور شیلات کردستان با اشاره به اینکه علاوه بر حفظ و ارتقای سرانه مصرف ماهی، صادرات این ماده غذایی از محورهای اصلی برنامه های حمایتی دولت در این استان است، گفت: بر اساس گزارش گمرک در سال 97 حدود سه هزار تُن انواع محصولات شیلاتی به خارج از کشور صادر شده است.
وی یادآور شد: بیشتر این میزان صادرات ماهیان سردآبی و قزل آلا بود که بخشی از آن تولیدات کردستان و بخشی دیگر نیز از تولیدات سایر استان ها است.

** یک هزار تُن ماهی در کردستان بسته بندی شده است
مدیر امور شیلات کردستان با بیان اینکه شناخت سلیقه بازارها برای توسعه صادرات از دیگر برنامه های حمایتی دولت در این استان است، افزود: یک واحد بسته بندی ماهی با عنوان شرکت قزل پروتئین سامی غرب برای این منظور فعال است.
وی گفت: این شرکت سال 1397 به میزان 800 تُن ماهی قزل آلا را بسته بندی و روانه بازار داخل کرد و 200 تُن دیگر را نیز به کشورهای روسیه و عراق از طریق گمرکات آستارای گیلان، باشماق مریوان و پرویزخان قصر شیرین صادر کرده است.
حسین پور با اشاره به اینکه برنامه ریزی های خوبی برای توسعه این صنعت در استان انجام شده و در حال اجرا است، افزود: تحقق اهداف سازمان نیازمند کمک و همراهی مسئولان استانی و کشوری است.
از آمار و ارقام که بگذریم آنچه که در این خصوص غیر قابل انکار است استفاده مفید استان از آب های زلالش در راستای پیشرفت و توسعه صنعت شیلات است این موضوع ذهن را با این مساله درگیر می کند که با وجود تمام این اتفاقات خوب پس دیگر نباید سفره مردم کردستان خالی از ماهی باشد.
البته ناگفته نماند که خالی بودن سفره های مردم از ماهی صرفا تنها دلیلش افزایش قیمت این محصول نیست بلکه فرهنگ غذایی نامناسب و گرایش بسیار به تغذیه ناسالم نیز می تواند از دیگر دلایل مهم کاهش سرانه مصرف باشد که بررسی آن از حوصله این گزارش خارج است.