چاپ

عصر کرد - مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: تاکنون بالغ بر 45 غار در سطح استان خراسان جنوبی شناسایی شده است.

با توجه به اینکه غارها بخشی از اکوسیستم فعال در هر منطقه بوده و در ارتباط تنگاتنگ با دیگر عوامل محیطی می باشند، نقش بسزایی در پایداری محیط زیست آن منطقه ایفا می کنند. نامگذاری دوم مهرماه به نام روز غار پاک نیز زمینه مناسبی برای فرهنگ سازی و ارتقاء آگاهی های عمومی است که با هدف معرفی غارها وضرورت حفاظت از آن ها صورت می گیرد.
اکبری مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در مصاحبه با روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی و با اشاره به شعار سال جاری با عنوان حفاظت از تنوع زیستی غارها گفت: غار که به طور عام به حفره های زیرزمینی که حداقل با یک دهانه به سطح زمین راه داشته باشد، اطلاق می شود و می تواند به صورت طبیعی و یا مصنوعی ایجاد شده باشد، با حیات انسان در زیستکره پیوند خورده است و امروزه نیز غارها به عنوان پدیده های طبیعی از منظر زمین شناسی، زیست شناسی، تاریخی و باستان شناسی، طبیعت گردی و ورزشی مورد مطالعه، اکتشاف و بهره برداری قرار می گیرند.
وی افزود: جاذبه های زمین شناسی منحصر به فرد غارها، شرایط خاص زیستی و تنوع زیستی کاملا بومی آنها، وجود بقایای فسیلی مهره داران، آثار باستانی و تاریخی ارزشمند و نقوش صخره ای ودیوار نوشته های متعلق به ده ها هزار سال پیش و در نهایت شوق ورزشکاران و غارنوردان حرفه ای برای پیمایش وکشف دالان های تودرتو و تاریک و رعب انگیز غارها در اعماق زمین، همگی ما را به تلاش برای کشف اطلاعات بیشتر در مورد این میراث های طبیعی ارزشمند سوق می دهد .
اکبری در ادامه مصاحبه خود با روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان در خصوص اهمیت غار ها گفت: تنوع زیستی منحصر به فرد غارها به عنوان اکوسیستم های کاملا خاص و وجود گروه های مختلف حشرات که نقش اساسی در زنجیره حیات دارند وخفاش ها به عنوان نگهبانان شبانه طبیعت با نقش منحصر به فرد در گرده افشانی و مهم تر از آن وابستگی حیات خفاش های حشره خوار به عنوان آفت زدای طبیعی محصولات کشاورزی و مراتع طبیعی، نقش پر رنگ غارها را به عنوان بخشی از اکوسیستم یادآور می شود.
اکبری همچنین گفت: مهمترین جنبه زمین شناختی غارها ارتباط آن ها با منابع آب زیرزمینی است. بسیاری از غارهای دنیا وکشور ما در مناطق کارستی و در ارتباط با جریانات آب زیرزمینی تشکیل شده اند. از این رو حفاظت از غارها در برابر تخریب وآلودگی های انسان زاد از اهمیت دوچندان برخوردار است، موضوعی که البته در شرایط امروز کشور از لحاظ منابع آبی سطحی وزیرزمینی حائز اهمیت ویژه ای است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان در ادامه سخنان خود با اشاره به این موضوع که بر خلاف تصور غارها فاقد حیات نیستند، تصریح کرد:اگرچه از نقطه نظر زیست شناسی درشرایط محیطی حاکم بر غارها انتظار تنوع زیادی نمی رود.
عدم وجود نور و منبع انرژی، حضور گونه های اتوتروف را غیر ممکن و یا محدود به زون نورگیر غارمی کند. البته گونه هایی از باکتریهای تولید کننده شیمیایی در اعماق غارها شناسایی شده اند. غیر از گونه هایی که برای استراحت، شب یا روز گذرانی، زمستان گذرانی در غارها سکونت می کنند وجود گونه هایی که صرفا با شرایط محیطی تاریک، مرطوب ، دمای پایین و منبع غذایی اندک غارها سازش یافته و زندگی می کنند و در خارج از غارها قادر به ادامه زندگی نیستند اهمیت غارها را به عنوان یک زیست بوم خاص در چرخه حیات آشکار می کند.
تنوع زیستی غارها معمولا شامل گونه هایی از چهار گروه عمده گیاهان، جانوران وقارچ ها وباکتری هاست. توزیع این تنوع در بخش های مختلف ساختاری غار براساس میزان ارتباط با محیط خارج به ویژه دریافت نور وتبادل دمایی تقسیم می شود.
اکبری گفت:در سطح کشور به منظور شناسایی، بررسی و پژوهش، حفاظت و بهره مندی پایدار از غارهای طبیعی کشور و اجرای مصوبه شماره 17792/38766 مورخ 29 فروردین 89 هیئت محترم وزیران و ماده 7 آیین نامه اجرایی آن با موضوع "مدیریت، حفاظت و بهره برداری از غارهای کشور" ، دستورالعمل تشکیل کارگروه غارشناسی در استان ها ابلاغ و حسب دستور معاونت محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به کلیه استانهای کشور برای اجرا ابلاغ شده است.
در استان خراسان جنوبی و به منظور دستیابی به اهداف آیین نامه مدیریت، حفاظت و بهره برداری از غارهای کشور در تاریخ 3 دی ماه 1391 اولین جلسه کارگروه استانی تشکیل و تاکنون نیز بالغ بر 9 جلسه کارگروه در استان برگزار شده است. همچنین شایان ذکر است به استناد ماده 9 از فصل سوم آیین نامه مدیریت،حفاظت و بهره برداری از غارها، مسئولیت حفاظت از غارهای موجود در مناطق چهارگانه و میراث طبیعی جهانی، بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست بوده و تابع قوانین حاکم بر مناطق یادشده است و به استناد ماده 10 آن نیز،مسئولیت حفاظت و نگهداری از غارهای خارج از مناطق چهارگانه بر عهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوده که با اولویت استفاده از بخش غیردولتی انجام خواهد گرفت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفت:در استان خراسان جنوبی بالغ بر 45 غار با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان شناسایی شده اند که غار بتون سرایان از جمله عمیق ترین غارهای استان و غار چنشت نیز از حیث کشف آثاری متعلق به هزاره های دوم و سوم پیش از میلاد از جمله ظروف سفالی و نیز آثاری متعلق به دوران اسلامی در این غار از ارزش حفاظتی بالایی برخوردارند و بیشترین تعداد غارهای شناسایی شده در شهرستان قاین قرار دارند.