عصر کرد - سنندج - مزار پیرمراد یکی از زیاتگاه های بسیار قدیمی بانه است و مردمان این دیار براساس اعتقادی که دارند هر چهارشنبه برای بر آورده شدن حاجات و طلب شفای بیماران مهمان خانه او می شوند اما این روزها مهمانان این زیاتگاه میل آمدن ندارند گویا پیرمراد دیگر آرزوهایشان را برآورده نمی‌کند.
زیاتگاه پیرمراد در ضلع شرقی شهر بانه و در دامنه کوه‌های زیبای آربابا و جنیره قرار دارد و از گذشته‌های دور هر چهارشنبه میزبان خیل عاشقان و دلدادگان بوده و مردم برای برآورده شدن آرزوی‌های که در دل داشتند به مهمانی پیرمراد می‌رفتند و از خداوند متعال می‌خواستند بواسطه این بنده صالح و خوب خود، حاجات آنها را بر آورده کند.
این زیارتگاه امروزه بیشتر به عنوان یک مکان تفریحی مشهور است اگر چه ساختمان زیارتگاه در سال 92 به کمک یکی از خیرین نوسازی شد اما مردم مانند گذشته تمایلی برای زیارت پیرمراد ندارند چرا که در قسمت بالای زیاتگاه ، بازارچه‌ای کوچک دایر شده که این روزها مکانی برای تفریح و سرگرمی جوانان است و چند قلیان سرا نیز در آن دایر شده که وجود آنها باعث دلخوری و نگرانی دلدادگان پیرمراد شده است.
این زیارتگاه دارای دو مقبره پیرمراد و خواهرش است که نام وی هنوز مشخص نشده اما برخی معتقدند مقبره دوم متعلق به فردی به نام صوفی محمود اهل بانه است که از گذشته‌های بسیار دور به دلیل احترامی خاصی که داشته و مورد توجه و اعتماد مردم بوده در جوار پیرمراد دفن شده است.
براساس سنت دیرینه عاشقان و دلدادگان پیرمراد که چهارشنبه‌ها به زیارت بارگاهش برای برآورده شدن حاجات می‌روند هنوز هم همان رسم پا برجاست اما بسیاری از مردم به دلیل تغییر شکل زیارتگاه و وجود قلیان سراهای این روزها دیگر میلی به زیارت پیر، مراد خویش ندارند.
در واقع پیرمراد یکی از مکان‌های آئینی بانه است که بر اساس ویژگی‌های جغرافیایی و ارتباط نزدیک با طبیعت از یک سو و قرار گرفتن در حاشیه شهر از سوی دیگر به نقطه عطفی از نظر مذهبی و تفریحی در زندگی مردم منطقه تبدیل شده اما با گذشت زمان و تغییر و تحولات اطراف مقبره، قداست مذهبی آن تا حدودی تحت تاثیر قرار گرفته و با توجه به ایجاد تفرجگاه‌های اطراف آن بیشتر به عنوان یک مکان تفریحی مطرح و مورد استفاده است.
خاطره سنگ ریزه ها
یکی از شهروندان بانه‌ای به خبرنگار ایرنا گفت: در گذشته هر چهارشنبه به همراه خانواده به زیارت پیرمراد می‌رفتیم، شیرین‌ترین و زیباترین خاطرات من از این حضورها در فصل امتحانات بود سنگ کوچکی بر مقبره می‌گذاشتیم اعتقاد داشتیم که اگر سنگ به مقبره چسبید در امتحان با نمره خوب قبول می‌شویم.
سروه محمدی با بیان اینکه حتی اگر برای انجام کاری دودل بودیم باز سراغ پیرمراد می‌رفتیم و سنگ ریزه هایمان را به مقبره می چسبانیدیم، افزود: این روزها تغییر شکل مقبره و وجود قلیان سراها باعث شده مردم کمتر به زیارت پیرمراد بیایند البته عده‌ای همچنان در این مکان حضور می‌یابند اما مهمانان پیرمراد در مقایسه با گذشته، کم شده است.
کوه‌های اطراف بانه عبادتگاه و زیارتگاه یاران پیامبر (ص)
یکی از خادمین زیارتگاه پیرمراد که بیش از 45 سال در این مکان بدون هیچ‌گونه چشمداشت مادی خدمت کرده است، می‌گوید: به دلیل علاقه و اعتقادی که داشتم از 12 سالگی در خدمت پیرمراد بودم و بعدها به عنوان کارگر شهرداری، باغ‌های اطراف مقبره را آبیاری می‌کردم ولی همزمان خدمتگزار مهمانان پیرمراد هم بودم.
خلیفه رسول مریمی افزود: هیچگاه این زیاتگاه را ترک نکردم و در دوران جنگ و قبل از آن کودکانی که را بر اثر بیماری فوت می‌کردند را در قسمت‌های پایین زیارتگاه دفن می‌کردیم.
وی یادآور شد: پیرمراد یکی از صحابه پیامبر اسلام (ص) در دوره خلیفه دوم است که به همراه سپاه اسلام وارد ایران شد و بعد از مسلمان شدن مردم این منطقه به عنوان راهنمایی دینی در منطقه ماند.
مریمی افزود: کوه‌های بانه زیاتگاه یاران و پیروان پیامبر (ص) است که در بین مردم جایگاه خاصی دارند و قابل احترام هستند، پیرمراد که نام وی مراد بوده یکی از این صحابه‌های بزرگ و قابل احترام است که با گذشت بیش از 13 قرن از وفاتش همچنان در میان مردم جایگاه خاصی دارد.
وی اظهار داشت: زمانی که مسلمانان وارد این منطقه شدند، مردم با اختیار خود دین اسلام را قبول کردند و همین امر باعث شد به اختیارالدینی ها معروف شوند از این جهت چند نفر از اصحاب به عنوان راهنما و ماموستای دینی برای هدایت و انتقال آموزه‌های دینی به مردم در منطقه ماندگار شدند.
مریمی با بیان اینکه این افراد به عنوان ماموستای دینی در بین مردم جایگاه خاصی داشتند، گفت: پیرمراد و عده دیگری از صحابه همراهش که به عنوان ماموستای دینی ماندگار شدند توسط افراد ناشناش به شهادت رسیدند و پیکرشان را زیر زباله‌ها مخفی کردند ولی بعد از مدتی پیکر آنها در این مکان پیدا شد و بعد از اجرای مراسم دینی به خاک سپرده شدند و اکنون به عنوان مکان مقدس از آن یاد می‌شود.
این خادم به خاطرات دوران خدمتش در پیرمراد اشاره کرد و افزود: چند سال قبل خانمی از اصفهان خواب پیرمراد را دیده و همراه فرزند بیمارش راهی بانه شده بود و از پیرمراد طلب شفای فرزندش را می‌کرد.
وی با بیان اینکه بسیاری از مردم از جاهای دور نزدی برای گرفتن حاجات به پیرمراد می‌آمدند، گفت: این خانم اصفهانی قبل از ورودش به خانه پیرمراد بسیار سرآسیمه و نگران بود ولی بعد از ورود به زیارتگاه و طواف آرام شد من نیز جویای ماجرا شدم که خوابش را برایم تعریف کرد.
مریمی به تغییراتی که در اطراف آرامگاه ایجاد شده اشاره کرد و گفت: بازسازی و تغییرات در زیارتگاه نباید مانعی برای حضور مردم باشد البته امروزه مردم نسبت به اعتقادات دینی کمی بی تفاوت شده‌اند.
وی اظهار داشت: مقبره کنار پیرمراد به روایتی خواهر اوست اما در واقع این مقبره صوفی محمود اهل بانه است که برخی به اشتباه او را خواهر پیرمراد می‌دانند.
این خادم افزود: مقبره اصحاب کانی سوز چندی پیش توسط افراد ناشناس برای پیدا کردن اشیای قدیمی خاکبرداری شد اما چیزی پیدا نکردند که این اقدامات بی احترامی به بزرگان است و باید دستگاه‌های متولی این افراد را شناسایی و با آنها برخورد کنند.
امامزاده مورد تایید سازمان اوقاف در بانه وجود ندارد
رییس اداره اوقاف و امور خیریه بانه گفت: در این شهرستان امامزاده و اماکن متبرکه که دارای شجره نامه و مورد تایید سازمان اوقاف و امور خیریه باشند، وجود ندارد اما زیارتگاه‌های قدیمی به عنوان امکان متبرکه وجود دارد که در سازمان ثبت نشده است.
آرمان شریفی افزود: ساختمان و مبقره پیرمراد در سال 92 توسط یک خیر بانه‌ای باز سازی شد و سازمان اوقاف در صورت نیاز از بودجه‌های عمرانی برای بازسازی و بهسازی این مکان اعتبار لازم را اختصاص می‌دهد.
وی اظهار داشت: اماکن متبرکه در بانه بیشتر توسط مردم احداث و نگهداری می‌شود مثلاً در شهر مساجدی وجود دارد که داری موقوفه است و توسط مردم وقف شده و اعتباری تاکنون برای بازسازی و بهسازی آنها اختصاص داده نشده است.
شریفی ادامه داد: سال گذشته 500 میلیون ریال بودجه عمرانی به شهرستان اختصاص یافت که صرف هزینه‌های جاری و عمرانی 33 مسجد شد و امسال نیز 120 میلیون ریال به کارهای عمرانی و جاری مساجد اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه باورهای زیادی در مورد پیرمراد و دیگر اماکن متبرکه شهرستان بانه وجود دارد که همه این باورها به صورت شفاهی است، گفت: سند ثبتی آرامگاه پیرمراد به عنوان بقعه متبرکه در سازمان اوقاف تدوین و به نام اوقاف ثبت شده اما توسط خیرین اداره می‌شود.
شهرستان مرزی با 158 هزار نفر جمعیت در 270 کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.
7469/9102